اميدوارم بحث ما باعث بي حوصلگي ديگر دوستان نشود. از شما هم ممنونم که با صبر براي چيزي که من نوشته ام ارزش قا ءل مي شي و پاسخ صريح و بي غرض مي دي.

دوست داشتم مساءل مهمي که من در نوشته ام مطرح کرده ام رو مي خوندي و بهش فکر مي کردي. اما گويا يک قسمت خاص بيشتر مد نظر تو بوده. اول بگذار بگويم از نگاه من «استعداد» پهنه وسيعي است که هوش سرعت عمل و ... همه جزيي از اون هستند. حالا بيا فکر کنيم در يک امتحان تنها يک فاکتور مد نظر است. سرعت. آيا آدم هاي خلاق بايد حتمن سريع هم باشند؟ آيا آدم هاي خلاق بايد حتما سخت کوش هم باشند؟ اينکه شما زحمت کشيده ايد درست است. هر کاري مزدي دارد. هر زحمتي اجري دارد. بايد به آن برسيد. من اين حرف ها را براي اين مطرح کردم چون شما حرف از بهترين زده بوديد. که دانشگاه جاي بهترين هاست. و من پرسيدم بهترين ها فقط سخت کوش ترين ها هستند؟ يک نکته کوچک هم که فکر مي کنم بدانيد اين است که «هوش» ديگر امروز همراه کلمه هاي ديگر مي آيد. هوش تصويري. هوش شنيداري. هوش لمسي. هوش درک مطلب و ...

يا درباره کاريزما. با کدام سوال مي شود کاريزماي يک انسان را سنجيد؟ سرعت در تصميم گيري تنها يک فاکتور است. مي توانم تصور کنم نابغه اي را که ما ها سال ها با مس?له اي کلنجار رفته اما حل اش کرده. خوب، نابغه ما با سنجش ما راه به هيچ دانشگاهي پيدا نمي کند. چرا؟ چون سريع نيست. چون نتوانسته همه چيز را «حفظ» کند. تو فکر کن هوش تصويري اش کم بوده. هميشه بايد يک دفترچه با خودش مي داشته براي فرمول هايش. اينها مثال است. البته مثال مهم نقض. باز هم مي گويم چيز هايي است که با اين سوال ها نمي شود اندازه گيري شان کرد.

من جمله آخر تورا اينطور تصحيح مي کنم که دانشگاه اگر در تصرف تنها زحمت کشان باشد به درد باهوشان کم تلاش نمي خورد. پيشرفت ما انسان ها از ترکيب اين دو گروه حاصل شده. ولي اينجا راهي براي رسيدن آن گروه ديگر نيست. فکر مي کنم خيلي جزءيات هست که ما در بحث مان ناديده ميگيريم. من فکر کنم دانشگاه جاي همه کساني است که مي خواهند آنجا باشند. هوش انواع متفاوتي دارد. سنجش بايد همه جانبه باشد. و البته ما در اين زمين زندگي مي کنيم که همه چيز سهميه است. کم است. ناياب است. و بايد براي بالا رفتن روي شانه ديگري رفت. افسوس.

پانوشت : درباره سهميه در کنکور گفتن ندارد که درد مشترک است و گفتن اش تکرار مکرر بود. ديگر اينکه کار شما و ديگر دوستان که پي تکنيک و تمرين هستيد اشتباه نيست. شما گناهي نداريد. من به زحمات شما احترام مي گذارم و برايش ارزش قايلم. تمام حرف هاي من درد دل بود. نه هيچ چيز ديگر.

آدورنو جمله اي دارد که مي گويد : زندگي نادرست را نمي شود درست زندگي کرد. جالا همه ما گرفتار زندگاني نادرستي شده ايم که بايد براي زحمت کشيد مان جواب پس بدهيم يا براي اينکه به اندازه کافي سريع نيستيم متهم به بي هوشي شويم.